ใกล้ตรุษจีนหรือปีใหม่จีนแล้ว คนจีนและลูกหลานจีนก็จะมีการตระเตรียมงาน จะมีความครึกครื้นที่สุดในคืนก่อนวันตรุษจีน ซึ่งแน่นอนว่าสำหรับลูกหลานคนจีนที่มีการสืบทอดวัฒนธรรมมานาน ย่อมเข้าใจและคุ้นเคยดีกันอยู่แล้ว บทความนี้เราจะมารู้จักและทำความเข้าใจเทศกาลที่สำคัญที่สุดของชาวจีน ซึ่งเป็นประเทศพี่น้องของไทยเรากันสักหน่อย เพราะเชื่อว่าที่ผ่านมา มีคนไทยหลายๆคนที่ร่วมยินดีและฉลองเทศกาล โดยที่ยังไม่เข้าใจเท่าไรนัก ดังนั้นเราจะมารู้ข้อมูลเกี่ยวกับวันตรุษจีน ตรุษจีนคือวันอะไร ของมงคลตรุษจีนมีอะไรบ้าง ตรุษจีนความสําคัญยังไง ตรุษจีนต้องใส่สีอะไร ตรุษจีน 2565 ไหว้วันไหน เพื่อเตรียมยินดีและร่วมฉลองอย่างเข้าใจถูกต้องกันดีกว่า
ตรุษจีน ตรุษแปลว่าอะไร
คำว่า “ตรุษ” เป็นคำที่มาจากสันสกฤต มีความหมายว่า ตัดขาด หรือการตัดขาดจากปีเก่าเข้าสู่ปีใหม่ หรือเทศกาลสิ้นปี เทศกาลรื่นเริงรับปีใหม่
ตรุษจีนจันทรคติตามปฎิทินจีนจะตรงกับวันแรม 15 ค่ำ เดือน 4
ตรุษจีน 2565 วันที่เท่าไหร่
- ตรุษจีน 2565 วันจ่าย คือ วันที่ 30 มกราคม
- ตรุษจีน 2565 วันไหว้ คือ วันที่ 31 มกราคม 2565 เป็น
- ตรุษจีนชิวอิก 2565 วันเที่ยว คือ วันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2565 (วันเที่ยว / วันชิวอิก / วันตรุษจีน”
ตรุษจีนตรงกับวันไหนกันแน่นะ
ตรุษจีน เป็นวันปีใหม่จีน ซึ่งลูกหลานจีนคนไหนที่ไปทำงานหรือไปอยู่ไกลบ้าน ก็จะรีบกลับไปบ้านเพื่อฉลองปีใหม่กันพร้อมหน้าพร้อมตา เหมือนปีใหม่ของคนไทย สมาชิกในบ้านจะออกไปซื้อของตรุษจีน เช่น อาหาร ของไหว้บรรพบุรุษ และของขวัญสำหรับแจกจ่ายสมาชิกในบ้านในวันจ่าย จากนั้นจะตระเตรียมของไหว้สำหรับวันไหว้ในวันรุ่งขึ้น และถัดไปอีกวันก็จะเป็นวันตรุษจีนชิวอิกหรือวันปีใหม่จีนนั่นเอง
ตรุษจีนภาษาอังกฤษจะมีหลายคำที่น่าสนใจ เนื่องจากวัฒนธรรมเอเชียก็ได้รับการสนใจจากชาวต่างชาติอย่างชาวยุโรปและโซนอื่นๆ ถึงขนาดที่มี Vlog ของชาวยุโรปมากมาย ที่เสนอเกี่ยวกับวัฒนธรรมของเอเชีย อย่างประเทศไทย จีน หรือ ญี่ปุ่น เป็นต้น แม้แต่ประเทศไทยเองก็มีการฉลองเทศกาลของตรุษจีนทั่วประเทศ สำหรับตรุษจีนคําศัพท์ภาษาอังกฤษที่น่ารู้ ได้แก่
- Chiness New Year : วันตรุษจีน / วันปีใหม่จีน
- Lunar calendar : ปฏิทินจันทรคติ
- Give money : การให้เงินในวันตรุษจีน (อั่งเปา)
- New Year’s Eve / eve of lunar New Year : วันส่งท้ายปีเก่า
- The Lantern Festival : เทศกาลโคมไฟ (เทศกาลหยวนเซียว)
- Special purchases for the Spring Festival / Do Spring Festival shopping : วันจ่าย (ซื้อของที่ใช้ในวันตรุษจีน)
- Staying-up : อยู่โต้รุ่งตลอดคืนสุดท้ายปีเก่า (เหมือนกับการเค้าท์ดาวน์ปีใหม่สากล)
- New Year’s greetings : อวยพรวันขึ้นปีใหม่
- Offer sacrifices to one’s ancestors : เซ่นไหว้บรรพบุรุษ
- Make offerings to the spirits in Chiness new year : เซ่นไหว้
- Sticky Rice Cake / Cake Nian Gao : ขนมเข่ง
- Sweet Stuffed Dough Pyramid : ขนมเทียน
- Mandarin gown / Cheongsam / Qipao : ชุดกี่เพ้า
- Fireworks : ตรุษจีนดอกไม้
- Fircrackers : ประทัด
- Dragon dance : เชิดมังกร เชิดสิงโต
ฉลองงานตรุษจีนกี่วัน การฉลองฤดูใบไม้ผลิ จะมีการฉลองเป็นเวลา 15 วัน จะมีการเตรียมงานฉลองประมาณ 1 เดือน
ตรุษจีนชุดแดงใส่วันไหน วันเที่ยวหรือตรุษจีนชิวอิก เป็นวันที่สิริมงคลที่สุด ชาวจีนจะอาบน้ำให้สะอาด และแต่งตัวหรือใช้เครื่องประดับสีแดง
ตรุษจีนทําไมต้องสีแดง? เคยสงสัยไหมว่าทำไมต้องใส่สีแดงในวันตรุษจีน หรือแม้แต่การตกแต่งบ้านเรือนก็จะประดับด้วยข้าวของสีแดง ไม่ว่าจะเป็นโคมไฟ ใส่เสื้อผ้าสีอื่นไม่ได้หรือ? นั่นเป็นเพราะสีแดงเป็นสีมงคลของคนจีน และยังมีตำนานของวันตรุษจีนเกี่ยวกับสีแดงว่ามีปีศาจชื่อ “เหนียน” มักจะออกมาจับคนกินคืนก่อนตรุษจีนเสมอ ทำให้ชาวบ้านต้องปิดหน้าต่างปิดประตูและไม่ได้นอนทั้งคืน เพื่อเฝ้าระวังปีศาจ จนวันหนึ่งได้รู้ว่าเหนียนกลัวเสียงดัง กลัวสีแดง และกลัวไฟ นับแต่นั้นมาก็ทำให้ผู้คนใส่สีแดงและประดับตกแต่งไปด้วยสีแดงในช่วงตรุษจีน
ชุดงานตรุษจีน ในเทศกาลงานตรุษจีนจะนิยมใส่กี่เพ้า โดยเฉพาะอย่างยิ่งการใส่กี่เพ้าสีแดง เพราะถือเป็นสีมงคล สีแห่งความสุข สีแห่งความสว่าง สีที่จะนำแสงสว่างมาให้แก่ผู้สวมใส่ และเชื่อว่าสีแดงจะช่วยขับไล่ปีศาจร้ายออกไป สีขาวและสีดำเป็นสีต้องห้ามในวันตรุษจีน เพราะถือว่าเป็นสีแห่งการไว้ทุกข์
ที่มาของตรุษจีน จัดขึ้นเพื่อฉลองฤดูใบไม้ผลิ เพราะก่อนนี้จะมีแต่หิมะปกคลุมจนไม่สามารถปลูกพืชผักได้เลย ต้องรอจนถึงฤดูใบไม้ผลิ จึงจะทำการเกษตรได้ปกติ จึงกำหนดวันแรกของฤดูใบไม้ผลิเป็นวันตรุษจีน เพื่อเฉลิมฉลองรับความอุดมสมบูรณ์ที่จะเกิดขึ้น
ตรุษจีนทําความสะอาดบ้าน จะมีการทำความสะอาดบ้านครั้งใหญ่ กวาดบ้านและจัดบ้านก่อนถึงวันตรุษ เพื่อเป็นการปัดกวาดสิ่งไม่ดีและโชคร้ายออกไป ต้อนรับสิ่งดีๆเข้ามาพร้อมการเริ่มต้นใหม่ของปี และเมื่อถึงวันตรุษจีน ก็จะไม่มีการทำความสะอาดใดๆ จนกว่าจะเสร็จสิ้นช่วงเทศกาล
ตรุษจีนกินอะไร ทุกคนจะร่วมฉลองและทานอาหารร่วมกันในวันตรุษจีน โดยจะทานอาหารที่ให้ความหมายเป็นสิริมงคล เช่น กุ้ง ที่หมายถึงความสุขและความรุ่งเรือง ชี้ไช่ สาหร่ายที่เส้นผม ที่เชื่อว่ากินแล้วจะนำความร่ำรวยมาให้ ขนมต้ม ที่หมายถึงบรรพชนอวยพร และอาหารนึ่งของจีนอย่างขนมจีบ ติ่มซำ เป๋าฮื้อ บ๊ะจ่างหวาน นอกจากนี้ก็ยังมีอาหารทะเล สลัดปลาสด
ตรุษจีนของไหว้ อาหารที่คนจีนเชื่อว่าเป็นของไหว้มงคลและมีความหมายในการนำมาไหว้ได้แก่
- ส้ม (ความสำเร็จ เจริญรุ่งเรือง)
- สาลี่ (โชคลาภ)
- แอ๊ปเปิ้ล (ความสันติ ความสงบสุข)
- ขนมเข่ง (ชีวิตราบรื่น)
- ขนมเทียน (เจริญรุ่งเรืองในหน้าที่การงาน)
- หมั่นโถว / ซาลาเปา (โชคดี)
- ถ้วยฟู (เฟื่องฟู ความรุ่งเรือง
- ฟักเชื่อม (เจริญเติบโต สุขภาพแข็งแรง)
- ขนมจันอับ (มีความสุขตลอดปี)
- เกาลัด (เงิน)
- ถั่วตัด (แท่งเงิน)
- สาหร่ายดำ (ความร่ำรวย) ออกเสียงภาษาจีนว่า“จื่อไช่”มีความหมายว่า ร่ำรวย
- บัว (มีลูกหลานชายสืบสกุล)
- หน่อไม้ (ความสุข)
- เต้าหู้หมักที่ทำจากถั่วแห้ง (ร่ำรวยและความสุข) จะไม่ใช้เต้าหู้สดสีขาวในวันตรุษจีน เพราะสีขาวเป็นสีแห่งความทุกข์
- เส้นหมี่ (อายุยืนยาว) *ห้ามตัดเส้นหมี่*
- ปลาทั้งตัว (ความอุดมสมบูรณ์ การอยู่ร่วมกัน)
- ไก่ทั้งตัว ที่มีหัว-หางและเท้า (ความสมบูรณ์)
ตรุษจีนคนจีนหยุดกี่วัน โดยส่วนใหญ่จะมีวันหยุดประมาณ 3-4 วัน เพื่อตระเตรียมจัดงานปีใหม่ แต่จะมีบางอาชีพเท่านั้นที่อาจจะไม่ได้หยุดเท่าไรนัก
ตรุษจีนความเชื่อโชคลาง
ชาวจีนจะมีความเชื่อในเรื่องโชคลางและสิ่งข้อห้ามทำในวันตรุษจีน เพราะจะส่งผลกับชีวิตตลอดปีใหม่ที่กำลังจะเข้ามาได้ วันตรุษจีนข้อห้ามมีอะไรบ้างนะ…
- ไม่พูดคำหยาบ หรือสิ่งที่ไม่เป็นมงคล เช่น เรื่องผีสาง เรื่องความตาย ไม่พูดเรื่องอดีต หรือเรื่องราวที่เกิดขึ้นในปีเก่าๆ แต่จะพูดสิ่งที่เป็นมงคล พูดจาไพเราะ พูดคำอวยพรให้แก่กัน และพูดสิ่งดีๆที่จะเกิดขึ้นในอนาคต เพื่อรับการเริ่มต้นใหม่
- อาบน้ำแต่งกายชุดใหม่สะอาด แต่จะไม่สระผม เพราะเชื่อว่าการสระผมจะล้างความโชคดีออกไป
- บุคคลแรกที่ได้พบ / คำแรกที่ได้ยิน มีความสำคัญมาก และจะส่งผลตลอดทั้งปี
- ห้ามร้องไห้ในวันปีใหม่ จะทำให้มีเรื่องเสียใจตลอดปี
- ไม่ควรเข้าไปหาใครในห้องนอนในวันปีใหม่ เพราะจะโชคร้ายมาก ดังนั้นแม้แต่คนป่วย ก็ต้องแต่งตัวออกมานั่งพร้อมหน้ากันในห้องรับแขก
- ห้ามใช้มีดหรือกรรไกรในวันตรุษ เพราะจะเป็นการตัดความโชคดี
- ห้ามปัดกวาดหรือทำความสะอาดบ้านเรือนในวันปีใหม่ (ควรทำก่อนวันตรุษ) เพราะจะเป็นกวาดความโชคดีออกไปจากชีวิต
ตรุษจีนซองแดง / อั่งเปา เป็นธรรมเนียมของชาวจีน ที่ผู้ใหญ่ผ่านการแต่งงานแล้ว หรือมีงานทำ จะให้มอบซองสีแดงที่มีเงินอยู่ข้างใน ให้กับลูกหลาน หรือคนที่ยังไม่ได้ทำงาน ซึ่งซองสีแดงจะหมายถึงความโชคดี และเงินจำนวนในซองส่วนใหญ่จะเป็นจำนวนเลขนำโชคของจีน ซึ่งก็คือเลข 8 นั่นเอง
ตรุษจีนยุคใหม่แม้ว่าอาจจะมีกิจกรรมที่อาจแตกต่างจากเดิมไปบ้างตามยุคสมัยที่เปลี่ยนไป แต่ส่วนใหญ่ก็ยังคงอิงหลักการปฏิบัติตามขบนธรรมเนียมของบรรพบุรุษไว้ เพื่อแสดงถึงความเคารพและการเป็นครอบครัวเดียวกัน อีกทั้งยังเป็นการรักษาวัฒนธรรมและเอกลักษณ์ของชาวจีนไว้นั่นเอง
